اصول فعالیتها و مسابقات ورزشی برای کودکان عادی و استثنایی
اصول کلی تربیتی در فعالیتها و مسابقات ورزشی (برای کودکان عادی و استثنایی)
اهمیت مسابقات ورزشی از نظر تربیتی و اجتماعی در اجتماعات بیشتر کشورهای جهان، مربیان تعلیم و تربیت‌بدنی را بر آن داشته تا آموزش مقدمات و اصول ساده فنی مسابقات ورزشی را جزء ارکان مهم برنامه‌های ورزشی دبستانها منظور کنند و به مرحله اجرا در آورند. هر چند گنجاندن مسابقات ورزشی در برنامه‌های آموزشی دبستانها سابقه نسبتاً طولانی دارد، باید اذعان کرد که آنچه تاکنون در این زمینه انجام شده بیشتر مسابقات ورزشی پسران را مورد توجه قرار داده است، در صورتی که این برنامه‌ها باید برای همه نوباوگان و نوجوانان، یعنی تمام پسران و دختران اعم از سالم و ضعیف، تنظیم شود و همه آنان را در بر گیرد.
معلمان ورزش و مربیات تربیت‌بدنی باید بدانند که نتایج تربیتی بسیاری در ضمن اجرای مسابقات ورزشی عاید نوجوانان و نسل سازنده اجتماع خواهد شد. مسابقات ورزشی موجب می‌شود که نوجوانان، شخصیت فردی و استعداد ذاتی خود را بر وز دهند و نیز در اثر رقابت جدی با یکدیگر، فواید اجتماعی با ارزشی به دست آورند. البته آثار تردیدناپذیر جسمی و روحی، که از راه اجرای مسابقات ورزشی نصیب نسل جوان می‌شود، به قدری روشن و مسلم است که جای بحثی باقی نمی‌گذارد.
مسابقات ورزشی در برنامه‌های ورزش دبستانها و دوره راهنمایی توصیه می‌شود شامل مقدمات ساده فوتبال، بسکتبال، والیبال و ورزشهای دو و میدانی است. هدف اصلی اجرای مقدمات این مسابقات در مراحل تحصیلی ابتدایی و راهنمایی، آماده‌سازی آنان برای اجرای مسابقات ورزشی سنگین در آینده، و مهمتر از آن، برای زندگی مؤثر و مولد است. ذهن معلمان ورزش در اجرای مسابقات ورزشی باید بر آموزش فنون و مهارتها و رعایت مقررات و قواعد ورزش متمرکز گردد تا دانش‌آموزان از هر جهت برای فعالیتهای سالم ورزشی و حتی روبرو شدن با پیشامدها و مشکلات زندگی و مقاومت در مقابل آنها آماده شوند. اصول کلی تربیتی در فعالیتها و مسابقات ورزشی برای کودکان عادی و استثنایی
اصول کلی تربیتی در فعالیتها و مسابقات ورزشی (برای کودکان عادی و استثنایی) 1
انجام دادن مسابقات ورزشی در آموزشگاهها و مدارس کودکان استثنایی 4
رعایت نکات ایمنی 4
وجود وسایل به اندازه کافی برای هر فعالیت و رشته ورزشی 5
وسایل سعمی و بصری ورزشی 5
تمرینهای مقدماتی در هر رشته ورزشی 6
داوری مسابقات ورزشی 7
اصول آموزش مقدمات مسابقات ورزشی 8
طرح‌ریزی برنامه یک واحد ورزشی 11
باشگاههای ورزشی دانش‌آموزان 12
جشنهای ورزشی در جریان سال تحصیلی 13
مسابقات داخلی آموزشگاه (برای کودکان عادی و استثنایی) 14
مسابقات ورزشی بین دبستانها 15
فعالیتهای ورزشی در اتاق درس و فضاهای محدود 18
اجرای برنامه‌های ورزشی در فضاهای سرپوشیده 19
نکاتی در مورد اجرای برنامه‌های ورزشی در کلاس درس و فضاهای محدود: 21
سروصدا 21
وسایل ورزشی 22
آماده ساختن اتاق درس برای اجرای برنامه ورزش 22
توصیه در مورد برنامه‌های اجرا شدنی در اتاقهای درس 23
اماکن و وسایل ورزشی 25
اماکن ورزشی 26
وسایل و لوازم ورزشی 30
خرید وسایل ورزشی 31
پیشنهاد وسایل ورزشی: 32
وسایل ورزشی ویژه فضای آزاد: 33
وسایل ورزشی در سالنهای سرپوشیده: 36
اتاق وسایل ورزشی 40
نگاهداری، تعمیر و شماره‌گذاری وسایل: 41
توصیه در مورد تهیه پاره‌ای از وسایل ورزشی 42
شکل و اندازه تعدادی از وسایل ورزشی: 44
در اجرای مسابقات ورزشی، که همانا آگاهی از مقررات و آمادگی جسمی و روحی دانش‌آموزان را در بر دارد، مراتب زیر برای طرح‌ریزی و تدریس معلمان ورزش پیشنهاد و تأکید می‌شود:
1. دانش‌آموزان باید مقررات هر رشته ورزشی را همراه با شرح و معرفی آن، ابتدا در کلاس درس از زبان معلم ورزش بشوند و فرا بگیرند.
2. معلم ورزش، به منظور آشنایی با اجرای مسابقات معرفی شده در کلاس و مقررات مربوط به آن، باید مسابقات ساده و غیررسمی متعددی در داخل آموزشگاه ترتیب دهد تا دانش‌آموزان با فرصت کافی فنون و مقررات بازی را فرا بگیرند.
3. پس از آمادگی کافی دانش‌آموزان و آشنایی کامل آنان با مهارتهای اولیه هر رشته ورزشی، معلمان ورزش و اداره تربیت‌بدنی هر منطقه آموزش و پرورش، باید برنامه مسابقات ورزش مدارس ناحیه را برای شرکت دانش‌آموزان آموزشگاههای تابع، تنظیم، اعلام و اجرا کنند.
این طرح همراه با مواد آن برای توجه بیشتر معلمان ورزش در یک مثلث، ترسیم و نشان داده می‌شود.
اجرای مسابقات ورزشی بین مدارس ناحیه یا سایر نواحی
اجرای مسابقات ساده و غیررسمی ورزشی در داخل آموزشگاه
آموزش و معرفی هر رشته ورزشی و مقررات مربوط (در کلاس درس)
برای توضیح بیشتر در مورد مثلث، معلمان ورزش توجه دارند که تقریباً همه دانش‌آموزان در کلاسهای درس با شرح و اصول بازی و مقررات آن آشنایی پیدا می‌کنند ولی عده کمتری در مسابقات داخل مدرسه شرکت می‌کنند، چون امکان شرکت همه آنان در هیچ موقعیتی فراهم نیست. همچنین در مسابقات بین مدارس ناحیه، تعداد شرکت‌کننده هر مدرسه به همان ترتیب کم می‌شود و در رأس مثلث قرار می‌گیرد. نتیجه اینکه شرکت همه دانش‌آموزان در ورزش، راه اصلی و اساسی تربیت و معرفی بهترین ورزشکاران را نیز پایه‌گذاری می‌کند.
انجام دادن مسابقات ورزشی در آموزشگاهها و مدارس کودکان استثنایی
برای اجرای برنامه‌های مسابقات ورزشی، باید نکات دقیق و محاسبه شده‌ای را به شرح زیر در نظر گرفت.
رعایت نکات ایمنی
اولین گام در جهت رعایت نکات ایمنی، متناسب بودن فعالیت و مسابقه ورزشی با سن و سال و توانایی جسمی شرکت‌کنندگان است، بدین معنی که در نظر گرفتن رشته‌های سنگین ورزشی بدون توجه به قوا و وضع جسمانی شرکت‌کنندگان، افزون بر اینکه به حال آنان مفید نخواهد بود، ضررهای جسمی و روحی جبران‌ناپذیری به سلامت آنها وارد خواهد ساخت.
نکته دیگر این است که معلم و مربی ورزش همواره باید به خستگی شدید بدنی و روحی نوجوانان در مسابقات ورزشی توجه داشته باشد و قبل از اینکه این حالات به شرکت‌کنندگان یا تعدادی از آنان دست دهد از آن بشدت جلوگیری کند.
معلم و مربی آگاه به ورزش، از پیش برای شرکت‌کنندگان و دانش‌آموزان، اساس ایمنی هر رشته و مسابقه ورزشی را شرح می‌دهد و آنان را به رعایت اصول ایمنی هر مسابقه موظف می‌سازد. البته نکته مهم دیگر از نظر ایمنی شرکت‌کنندگان در فعالیتها و مسابقات ورزشی، در نظر گرفتن و به کار بردن وسایل مناسب ورزشی، حفظ ایمنی و سلامت نوجوانان از نظر زمینها و میدانهای بی‌خطر ورزشی است؛ مثلاً اگر زمین فوتبال در نزدیکی دیوار قرار داشته باشد، مسلم است که معلم ورزش نکات ایمنی را نادیده گرفته است یا باید بگوییم که به دست خود موجبات لطمه خوردن به سلامت بازیکنان را در آن زمین فراهم ساخته است. وسعت و حدود میدانهای ورزشی باید مشخص باشد و همه میدانها باید قبلاً به کمال دقت آماده و خط‌کشی شده باشد.
وجود وسایل به اندازه کافی برای هر فعالیت و رشته ورزشی
یکی از مسائلی که به ورزش لطمه می‌زند، نبودن وسایل مناسب و کافی ورزشی است. وسیله ورزشی باید مناسب رشته ورزشی باشد؛ مثلاً نوجوانان نباید با توپ فوتبال، والیبال بازی کنند؛ زیرا به سلامت اعضای بدن آنان بخصوص دستهایشان صدمه می‌زند. تعداد وسایل ورزشی نیز حائز اهمیت است، زیرا اگر وسیله ورزشی به اندازه کافی نباشد همیشه تعدادی از دانش‌آموزان، بیکار و در انتظار نوبت، در کنار زمین می‌ایستند. در فعالیتهایی که با توپ بازی سرو کار دارد دست کم باید برای هر دو نفر یک توپ وجود داشته باشد و چه بهتر که در چنین موردی هر دانش‌آموز یک توپ در اختیار داشته باشد.
وسایل سعمی و بصری ورزشی
اگر تدریس ورزش، محرکی برای دانش‌آموزان باشد و آنها را بر سر شوق آورد، خود به دنبال کسب اطلاعات بیشتر درباره فعالیتها و رشته‌های ورزشی خواهند رفت و در این موقع است که معلم و مربی ورزش باید از نظر راهنمایی و معرفی منابع اطلاعاتی و علمی به آنان کمک کند؛ مثلاً از دانش‌آموزی که به فوتبال علاقه دارد بخواهد که یک مقاله درباره تاریخ و فن این ورزش و سابقه و تغییر تکنیکها و مقررات این رشته ورزشی بنویسد و آن را در کلاس برای افزایش معلومات دیگران بخواند. در چنین موردی معلم و مربی ورزش باید دانش‌آموز را راهنمایی کند که «ما در کتابخانه آموزشگاه، تعدادی مجله، کتاب و نشریه درباره فوتبال داریم که شما می‌توانید از آن منابع برای تهیه مقابله خود استفاده کنید.»
اسلایدها و پوسترهای ورزشی نیز برای کسب اطلاعات و تشویق دانش‌آموزان به ورزش بسیار مؤثر است. حتی تعدادی از آموزشگاهها فیلمهایی از رشته‌های ورزشی، شامل مسابقات و نمایش فنون مختلف در هر رشته ورزشی برای استفاده دانش‌آموزان در کتابخانه آموزشگاه جمع‌آوری کرده‌اند. روزنامه‌ها و مجله‌های ورزشی نیز از بهترین مشوقهای ورزشی برای نوجوانان محسوب می‌شود.